Image
Basic page
Enhance your thinking skills
Event
Using system-thinking, you gain insight into the complex interrelationships and dynamics in your organization, sectors and markets. Systems thinking is a way of thinking that gives you insight into how people and organizations act, plan and organize. Systems are everywhere. Learning to see and influence these systems is a necessary skill for every manager and executive.
For many, systems theory seems like an academic science. We notice that very few organizations put systemic principles into practice. However, this way of thinking leads to higher chances of success and more sustainable systems.
After this Masterclass you'll be able to:
Employ system thinking as a cognitive skill.
Quickly intercept mechanistic errors and systemic archetypes.
Initiate systemically sustainable interventions.
Apply systemic principles and techniques in management, leadership and business.
What will you learn during this Masterclass?
Introduction to systems thinking
Mechanistic vs. Synthetic
Emergence
Feedback
Causality
Mapping
From observation to intervention
The structure of subjective experience
Model of the world
The quality of perception
Presuppositions
The Logical Levels of Learning and Changing
The systemic connection between the Logical Levels
Key questions per level
Aligning the Logical Levels
Steps to an Ecology of Mind
Whole System Perspective
The evolution of thought
Mapping systems
Depth Structure
Variables
Cause-effect relations
Delays
Feedback loops
Delimitation & Limits
Causal Loop Diagram (CLD)
Emergence of behavior
Meta Model
Complexity and Change
Cynefin
Cultural differences in metaprograms and thinking styles
Collective and individual thinking styles
Challenges regarding cultural diversity & Group Think
Systemic archetypes as a result of collective thinking styles
Limits to Growth
Fixes that Fail
Shifting the Burden
Eroding Goals
Success to the Successful
Tragedy of the Commons
Beliefs & Belief Systems
Limiting and Empowering Beliefs
Belief Systems and Core Beliefs
Identifying Beliefs
Patterns of Mastery
Applying the Strategic Systems Exercise to your business
Anticipating and influencing systemic behavior
Applying the systemic performance management model
Shaping your organization or team as self-organizing
Complex Adaptive System (CAS)
For many, systems theory seems like an academic science. We notice that very few organizations put systemic principles into practice. However, this way of thinking leads to higher chances of success and more sustainable systems.
After this Masterclass you'll be able to:
Employ system thinking as a cognitive skill.
Quickly intercept mechanistic errors and systemic archetypes.
Initiate systemically sustainable interventions.
Apply systemic principles and techniques in management, leadership and business.
What will you learn during this Masterclass?
Introduction to systems thinking
Mechanistic vs. Synthetic
Emergence
Feedback
Causality
Mapping
From observation to intervention
The structure of subjective experience
Model of the world
The quality of perception
Presuppositions
The Logical Levels of Learning and Changing
The systemic connection between the Logical Levels
Key questions per level
Aligning the Logical Levels
Steps to an Ecology of Mind
Whole System Perspective
The evolution of thought
Mapping systems
Depth Structure
Variables
Cause-effect relations
Delays
Feedback loops
Delimitation & Limits
Causal Loop Diagram (CLD)
Emergence of behavior
Meta Model
Complexity and Change
Cynefin
Cultural differences in metaprograms and thinking styles
Collective and individual thinking styles
Challenges regarding cultural diversity & Group Think
Systemic archetypes as a result of collective thinking styles
Limits to Growth
Fixes that Fail
Shifting the Burden
Eroding Goals
Success to the Successful
Tragedy of the Commons
Beliefs & Belief Systems
Limiting and Empowering Beliefs
Belief Systems and Core Beliefs
Identifying Beliefs
Patterns of Mastery
Applying the Strategic Systems Exercise to your business
Anticipating and influencing systemic behavior
Applying the systemic performance management model
Shaping your organization or team as self-organizing
Complex Adaptive System (CAS)
Article
Het is nog niet zo heel lang dat we beter
zijn beginnen te begrijpen hoe ons brein precies werkt.
Hoogtechnologische meetapparatuur stelt ons in staat om beter te kunnen meten en weten welke delen in het brein op specifieke impulsen reageren.
Het is fascinerend om te zien hoe mensen zich gedragen en welke rol het brein daar in speelt. Wie dacht dat wij als mens dankzij onze ratio en ons denken ‘verheven’ zijn boven ‘emotioneel’ handelen is eraan voor de moeite.
In het belang van ons overleven gaat ons brein zelfs liefst zo weinig mogelijk denken. Denken vraagt veel energie, die we best zoveel mogelijk sparen en voorbehouden voor noodsituaties. En dat geldt evengoed voor de manier waarop we beslissingen nemen, uitstelgedrag vertonen, prioriteiten stellen, plannen, organiseren…
Het zijn net die zaken, zoals denkfouten, biases, die ons er onbewust van kunnen weerhouden om efficiënter of effectiever te zijn.
Wellicht heb jij, beste lezer, ook al wel eens ooit geworsteld om dingen gedaan te krijgen, of heb je ook vandaag nog steeds ‘work in progress’ dat maar niet afgewerkt raakt. Of erger, waar je eigenlijk nog niet echt mee bent begonnen. Een eventueel project dat er misschien ooit hopelijk wel eens zal van komen. En mogelijk heb je zelfs ook al wel eens een cursus time management gevolgd, waarvan je achteraf zei: “Interessant maar eigenlijk doe ik er te weinig mee.”
Al is de term time management gekend, de vlag van de inzichten, tools, tips en tricks daaromtrent dekt al lang de lading niet meer.
Time management is erg rationeel. Wist je dat wij beslissingen eigenlijk met ons emotioneel brein nemen? Niet moeilijk dus dat er voortdurend oorlog is in je hoofd. En die vraagt energie en tijd die je beter voor wat anders kan gebruiken, toch?
Ben je er aan toe om (nog eens) iets te veranderen aan de manier waarop je nu met verantwoordelijkheden, taken en prioriteiten omgaat? Wil je iets doen aan je stress? Wil je het gevoel ervaren 'on top' van de dingen te zijn?
Overzicht hebben en tegelijk het gevoel in controle te zijn?
Dan is een training of persoonlijke coaching rond time-management of zelforganisatie iets voor jou!
zijn beginnen te begrijpen hoe ons brein precies werkt.
Hoogtechnologische meetapparatuur stelt ons in staat om beter te kunnen meten en weten welke delen in het brein op specifieke impulsen reageren.
Het is fascinerend om te zien hoe mensen zich gedragen en welke rol het brein daar in speelt. Wie dacht dat wij als mens dankzij onze ratio en ons denken ‘verheven’ zijn boven ‘emotioneel’ handelen is eraan voor de moeite.
In het belang van ons overleven gaat ons brein zelfs liefst zo weinig mogelijk denken. Denken vraagt veel energie, die we best zoveel mogelijk sparen en voorbehouden voor noodsituaties. En dat geldt evengoed voor de manier waarop we beslissingen nemen, uitstelgedrag vertonen, prioriteiten stellen, plannen, organiseren…
Het zijn net die zaken, zoals denkfouten, biases, die ons er onbewust van kunnen weerhouden om efficiënter of effectiever te zijn.
Wellicht heb jij, beste lezer, ook al wel eens ooit geworsteld om dingen gedaan te krijgen, of heb je ook vandaag nog steeds ‘work in progress’ dat maar niet afgewerkt raakt. Of erger, waar je eigenlijk nog niet echt mee bent begonnen. Een eventueel project dat er misschien ooit hopelijk wel eens zal van komen. En mogelijk heb je zelfs ook al wel eens een cursus time management gevolgd, waarvan je achteraf zei: “Interessant maar eigenlijk doe ik er te weinig mee.”
Al is de term time management gekend, de vlag van de inzichten, tools, tips en tricks daaromtrent dekt al lang de lading niet meer.
Time management is erg rationeel. Wist je dat wij beslissingen eigenlijk met ons emotioneel brein nemen? Niet moeilijk dus dat er voortdurend oorlog is in je hoofd. En die vraagt energie en tijd die je beter voor wat anders kan gebruiken, toch?
Ben je er aan toe om (nog eens) iets te veranderen aan de manier waarop je nu met verantwoordelijkheden, taken en prioriteiten omgaat? Wil je iets doen aan je stress? Wil je het gevoel ervaren 'on top' van de dingen te zijn?
Overzicht hebben en tegelijk het gevoel in controle te zijn?
Dan is een training of persoonlijke coaching rond time-management of zelforganisatie iets voor jou!
Article
Denken, het is zo’n activiteit die nuttig en wenselijk kan zijn
Toch zijn we als mens geprogrammeerd om het zo weinig mogelijk hoeven te doen. Kwestie van energiebesparing… Want denken vraagt zeer veel energie van het lichaam. Daarom beschikken we over een heleboel voorgeprogrammeerde en snel toegankelijke gedachten of patronen. Die zijn vaak irrationeel, onjuist, maar kunnen toch ook uitermate praktisch zijn.
Enkele voorbeelden hiervan:
we beoordelen dezelfde situatie anders voor of na een maaltijd
onbewust vinden we knappe mensen competenter.
Ons brein maakt hierbij in eerste instantie gebruik van reeds gekende patronen die in het verleden gemaakt en succesvol toegepast zijn. In veel gevallen werkt dat ook redelijk goed, maar toch zijn er heel wat nadelen. Als je altijd doet wat je altijd gedaan hebt, ga je immers altijd krijgen wat je gekregen hebt. Als er een vliegtuig is neergestort waarbij alle 248 inzittenden zijn omgekomen, zijn we geneigd om ‘vliegen’ als zeer gevaarlijk en risicovol te beschouwen.
Echte verandering gebeurt slechts als er nieuwe patronen gecreëerd worden die tot creativiteit leiden en andere resultaten uitlokken. Een stap om tot verandering te komen is het creëren van ruimte en afstand nemen om een overzicht trachten te krijgen. Dit kan door het ontwikkelen van perspectief, door in meta-positie gaan staan, door te beschouwen, etc. Door de eerste spontane gedachte over de veiligheid van vliegen in vraag te stellen qua juistheid en door bijkomende vragen te stellen en informatie in te winnen, blijkt vliegen, statistisch gezien, een van de veiligste transportmiddelen te zijn.
Soms kan het ook nuttig zijn om in de diepte te gaan. In detail gaan ontdekken hoe de kleinste elementen elkaar kunnen beïnvloeden. Soms zijn gebeurtenissen logisch en is de impact van het ene op het andere eerder eenvoudig of bijna mechanistisch, zoals de aandrijving van een fiets. Andere gebeurtenissen kunnen dan weer niet zo eenvoudig uitgelegd, begrepen of voorspeld worden omwille van de grotere complexiteit. Denk maar aan het weer.
In de opleiding ‘Analytisch en synthetisch denken’ gaan we dieper in op de verschillende vormen van denken en het herkennen van voorkeuren voor denkstijlen. Eens bewust van bepaalde voorkeur-denkstijlen wordt het makkelijker om te kiezen voor een andere manier van denken waar dat nuttig zou kunnen zijn. Een aantal biases passeren de revue en de manieren om deze tijdig te ontdekken en/of ontzenuwen.
Toch zijn we als mens geprogrammeerd om het zo weinig mogelijk hoeven te doen. Kwestie van energiebesparing… Want denken vraagt zeer veel energie van het lichaam. Daarom beschikken we over een heleboel voorgeprogrammeerde en snel toegankelijke gedachten of patronen. Die zijn vaak irrationeel, onjuist, maar kunnen toch ook uitermate praktisch zijn.
Enkele voorbeelden hiervan:
we beoordelen dezelfde situatie anders voor of na een maaltijd
onbewust vinden we knappe mensen competenter.
Ons brein maakt hierbij in eerste instantie gebruik van reeds gekende patronen die in het verleden gemaakt en succesvol toegepast zijn. In veel gevallen werkt dat ook redelijk goed, maar toch zijn er heel wat nadelen. Als je altijd doet wat je altijd gedaan hebt, ga je immers altijd krijgen wat je gekregen hebt. Als er een vliegtuig is neergestort waarbij alle 248 inzittenden zijn omgekomen, zijn we geneigd om ‘vliegen’ als zeer gevaarlijk en risicovol te beschouwen.
Echte verandering gebeurt slechts als er nieuwe patronen gecreëerd worden die tot creativiteit leiden en andere resultaten uitlokken. Een stap om tot verandering te komen is het creëren van ruimte en afstand nemen om een overzicht trachten te krijgen. Dit kan door het ontwikkelen van perspectief, door in meta-positie gaan staan, door te beschouwen, etc. Door de eerste spontane gedachte over de veiligheid van vliegen in vraag te stellen qua juistheid en door bijkomende vragen te stellen en informatie in te winnen, blijkt vliegen, statistisch gezien, een van de veiligste transportmiddelen te zijn.
Soms kan het ook nuttig zijn om in de diepte te gaan. In detail gaan ontdekken hoe de kleinste elementen elkaar kunnen beïnvloeden. Soms zijn gebeurtenissen logisch en is de impact van het ene op het andere eerder eenvoudig of bijna mechanistisch, zoals de aandrijving van een fiets. Andere gebeurtenissen kunnen dan weer niet zo eenvoudig uitgelegd, begrepen of voorspeld worden omwille van de grotere complexiteit. Denk maar aan het weer.
In de opleiding ‘Analytisch en synthetisch denken’ gaan we dieper in op de verschillende vormen van denken en het herkennen van voorkeuren voor denkstijlen. Eens bewust van bepaalde voorkeur-denkstijlen wordt het makkelijker om te kiezen voor een andere manier van denken waar dat nuttig zou kunnen zijn. Een aantal biases passeren de revue en de manieren om deze tijdig te ontdekken en/of ontzenuwen.
Article
Systeemdenken is de studie en exploratie van de verborgen structuren.
Die zijn onzichtbaar, net zoals bij een ijsberg.
De oorspronkelijke betekenis van het woord ‘systeem’ gaat terug tot het Griekse ‘systèma’, dat ‘organisch geheel’ betekent. De systemische zienswijze brengt dingen dus met elkaar in verband. In plaats van enkel rekening te houden met de elementen afzonderlijk, beschouwen systeemdenkers ook de relaties tussen de onderdelen en hun onderlinge wisselwerking.
Systeemdenken is dus de studie en exploratie van de verborgen structuren. Die zijn onzichtbaar, net zoals bij een ijsberg. We zitten ons doorgaans voortdurend te verkijken op het topje van de ijsberg zonder ons de vraag te stellen wat zich onder het wateroppervlak bevindt.
We nemen maatregelen en beslissingen op basis van wat we boven het water zien. Willen we duurzaam en toekomstbestendig werken, dan moeten we dieper gaan.
Het topje van de ijsberg… en al wat eronder zit
Een systeemdenker kijkt niet enkel naar wat zichtbaar is; het topje van de ijsberg. Hetgeen we kunnen waarnemen helemaal boven aan te top zijn resultaten, effecten en fenomenen. Die kunnen we doorgaans meten en worden net daarom door vele mensen als ‘hard’ aangeduid.
Resultaten, gebeurtenissen zijn slechts momentopnames. Wie goed kijkt, kan ook gedrag, gedragspatronen en trends onderscheiden.
Resultaten zijn met andere woorden gevolgen van welbepaald gedrag.
Wat zichtbaar (en meetbaar is) blijkt ook de focus van veel mensen: managers, beleidsmakers, politici en media.
Nu gebeurt dit, dan gebeurt dat. Managers houden zich hier graag mee bezig omdat het concreet en tastbaar lijkt. Meetbare resultaten, KPI’s en meer van dat lekkers, worden voor die mensen instrumenten om gedrag aan te sturen.
De échte hefbomen om gedrag aan te sturen liggen echter onder het wateroppervlak, in de diepere structuur van onze ijsberg. Die is meestal onbekend voor wie zich enkel focust op wat direct zichtbaar is.
Bepaalde gedragingen, gedragspatronen en trends ontstaan immers niet zomaar. Ze worden door een dieperliggend systeem aangedreven. Dat systeem kan zeer lineair zijn (zoals een productieproces in een fabriek) of uiterst complex (zoals weer- en klimaatsystemen).
De systeemdenkers willen de samenhang en wisselwerking tussen de (onderdelen van) systemen begrijpen om verklaring te kunnen geven waarom bepaalde gedragspatronen en trends in bepaalde contexten ontstaan. Zij passen deze systemen, structuren en processen aan en bekomen daardoor ander gedrag en dus ook andere resultaten.
Er is een nog dieperliggend niveau dat we niet mogen onderschatten.
Sociale systemen, bedrijfsprocessen en management-structuren zijn door mensen opgezet.
Die hebben dat gedaan volgens hun mentaal model. Zo zal iemand die ervan overtuigd is dat elke actie beter is dan geen actie, systemen anders inrichten dan iemand die eerder reflectief en risicomijdend is.
En daarmee komen we meteen op de denkwijzen die bestaan bij individuen en groepen. Een groep mensen met een behoudende denkwijze zal andere waarden en overtuigingen hebben dan een groep met een progressieve denkwijze.
Elke denkwijze (ook wel denkstijl of ‘mindset’ genoemd) is een samenstelling van cognitieve voorkeuren. Iemand met een cognitieve voorkeur voor opties (“Wat is er mogelijk?”) zal helemaal anders denken dan iemand met een voorkeur voor noodzakelijkheden (“Wat is er nodig?”).
Deze cognitieve voorkeuren zijn ingesleten neurologische patronen. Alles bij elkaar kunnen we een twintigtal denk-voorkeuren onderscheiden, die elkaar allemaal onderling kunnen beïnvloeden.
Op het schema hierboven zie je alle beschrijvingen van de vorige pagina’s samengevat in één figuur.
Aan de hand van dit eenvoudig model zie je meteen op welk niveau je kan bijsturingen om mensen naar een gewenste mindset, mentaal model, systeem en gedrag te leiden zodat je sneller en effectiever beoogde effecten en resultaten kan bereiken.
Hoe meer je je kan inleven in uiteenlopende mentale modellen en denkwijzen, hoe sterker je als individu bent. Je zal steeds meer begrijpen en steeds minder oordelen.
Door onder het wateroppervlak te kijken kan je de échte oorzaken aanpakken vind je de hefbomen om met geringe inspanningen gewenste en duurzame effecten te bereiken.
Systeemdenken reikt je een methode aan om beter aan de slag te kunnen met de complexe samenhang die bestaat tussen systemen, hun ecologie en hun onderdelen.
Als systeemdenker ben je in staat om systemische patronen te herkennen én deze te blijvend te veranderen.
Die zijn onzichtbaar, net zoals bij een ijsberg.
De oorspronkelijke betekenis van het woord ‘systeem’ gaat terug tot het Griekse ‘systèma’, dat ‘organisch geheel’ betekent. De systemische zienswijze brengt dingen dus met elkaar in verband. In plaats van enkel rekening te houden met de elementen afzonderlijk, beschouwen systeemdenkers ook de relaties tussen de onderdelen en hun onderlinge wisselwerking.
Systeemdenken is dus de studie en exploratie van de verborgen structuren. Die zijn onzichtbaar, net zoals bij een ijsberg. We zitten ons doorgaans voortdurend te verkijken op het topje van de ijsberg zonder ons de vraag te stellen wat zich onder het wateroppervlak bevindt.
We nemen maatregelen en beslissingen op basis van wat we boven het water zien. Willen we duurzaam en toekomstbestendig werken, dan moeten we dieper gaan.
Het topje van de ijsberg… en al wat eronder zit
Een systeemdenker kijkt niet enkel naar wat zichtbaar is; het topje van de ijsberg. Hetgeen we kunnen waarnemen helemaal boven aan te top zijn resultaten, effecten en fenomenen. Die kunnen we doorgaans meten en worden net daarom door vele mensen als ‘hard’ aangeduid.
Resultaten, gebeurtenissen zijn slechts momentopnames. Wie goed kijkt, kan ook gedrag, gedragspatronen en trends onderscheiden.
Resultaten zijn met andere woorden gevolgen van welbepaald gedrag.
Wat zichtbaar (en meetbaar is) blijkt ook de focus van veel mensen: managers, beleidsmakers, politici en media.
Nu gebeurt dit, dan gebeurt dat. Managers houden zich hier graag mee bezig omdat het concreet en tastbaar lijkt. Meetbare resultaten, KPI’s en meer van dat lekkers, worden voor die mensen instrumenten om gedrag aan te sturen.
De échte hefbomen om gedrag aan te sturen liggen echter onder het wateroppervlak, in de diepere structuur van onze ijsberg. Die is meestal onbekend voor wie zich enkel focust op wat direct zichtbaar is.
Bepaalde gedragingen, gedragspatronen en trends ontstaan immers niet zomaar. Ze worden door een dieperliggend systeem aangedreven. Dat systeem kan zeer lineair zijn (zoals een productieproces in een fabriek) of uiterst complex (zoals weer- en klimaatsystemen).
De systeemdenkers willen de samenhang en wisselwerking tussen de (onderdelen van) systemen begrijpen om verklaring te kunnen geven waarom bepaalde gedragspatronen en trends in bepaalde contexten ontstaan. Zij passen deze systemen, structuren en processen aan en bekomen daardoor ander gedrag en dus ook andere resultaten.
Er is een nog dieperliggend niveau dat we niet mogen onderschatten.
Sociale systemen, bedrijfsprocessen en management-structuren zijn door mensen opgezet.
Die hebben dat gedaan volgens hun mentaal model. Zo zal iemand die ervan overtuigd is dat elke actie beter is dan geen actie, systemen anders inrichten dan iemand die eerder reflectief en risicomijdend is.
En daarmee komen we meteen op de denkwijzen die bestaan bij individuen en groepen. Een groep mensen met een behoudende denkwijze zal andere waarden en overtuigingen hebben dan een groep met een progressieve denkwijze.
Elke denkwijze (ook wel denkstijl of ‘mindset’ genoemd) is een samenstelling van cognitieve voorkeuren. Iemand met een cognitieve voorkeur voor opties (“Wat is er mogelijk?”) zal helemaal anders denken dan iemand met een voorkeur voor noodzakelijkheden (“Wat is er nodig?”).
Deze cognitieve voorkeuren zijn ingesleten neurologische patronen. Alles bij elkaar kunnen we een twintigtal denk-voorkeuren onderscheiden, die elkaar allemaal onderling kunnen beïnvloeden.
Op het schema hierboven zie je alle beschrijvingen van de vorige pagina’s samengevat in één figuur.
Aan de hand van dit eenvoudig model zie je meteen op welk niveau je kan bijsturingen om mensen naar een gewenste mindset, mentaal model, systeem en gedrag te leiden zodat je sneller en effectiever beoogde effecten en resultaten kan bereiken.
Hoe meer je je kan inleven in uiteenlopende mentale modellen en denkwijzen, hoe sterker je als individu bent. Je zal steeds meer begrijpen en steeds minder oordelen.
Door onder het wateroppervlak te kijken kan je de échte oorzaken aanpakken vind je de hefbomen om met geringe inspanningen gewenste en duurzame effecten te bereiken.
Systeemdenken reikt je een methode aan om beter aan de slag te kunnen met de complexe samenhang die bestaat tussen systemen, hun ecologie en hun onderdelen.
Als systeemdenker ben je in staat om systemische patronen te herkennen én deze te blijvend te veranderen.