Waarschijnlijk ingelepeld met de paplepel. Tegelijk vind ik ook zorg voor de eigen ingesteldheid belangrijk. Zo word ik meestal ook herkend en gewaardeerd door anderen. Koen die gewoon zichzelf is.

Dat ‘zichzelf zijn’ wil niet zeggen dat ik in mijn ‘zijn’ voortdurend gestuurd wordt door prikkels die emotionele reacties uitlokken. Ik tracht zoveel mogelijk bewust te zijn van mijn innerlijke aap en van mijn vermogen om te relativeren en reflecteren.

Zorg dragen voor je mentale ingesteldheid wil ook zeggen: ruimte creëren tussen stimuli en de automatische en onbewuste responsen. Ruimte maken voor reflectie en voor mogelijkheden. De APE* (de interne primitieve aap in ons brein) die veraf staat van de T (rationeel denkbrein) als het ware de kans geven om A PET* (troeteldier) te worden.

Maar er is nog een verschil tussen de APE die helemaal op gaat in de emotie en het troeteldier, de PET, die anders reageert maar ook emoties heeft.

Een troeteldier is niet voortdurend super-enthousiast-gelukkig. Het heeft ook momenten dat het wat kalmer is, moe kan zijn, berustend, ietwat droevig, een beetje blij of gewoon ook heel neutraal.

Dan blijft het nog altijd A PET met een heel scala van verschillende manieren om te reageren.

Niets of niemand hoeft te allen tijde een happy PET face op te zetten, ook niet in een customer facing context. Dat is althans mijn overtuiging. Ik verkies dan ook om zo weinig mogelijk een masker op te zetten, zonder daarom te hoeven vervallen in een APE gezicht.

Het is net die voortdurende sociale druk om de hele tijd gelukkig te moeten zijn, of althans uit te stralen dat je gelukkig bent, die voor een vervreemding kan gaan zorgen. Als mensen het gevoel krijgen dat ze afwijken van die “happy” norm, gaan mensen die zich op moment iets minder voelen – zelfs in die PET state, zich nog slechter voelen. Bij mensen met een depressie gaat dit zelfs consequent gepaard met een toename aan depressieve klachten. Dat bleek ook uit een doctoraatsonderzoek van Egon Dejonckheere (KU Leuven) over hoe mensen met depressieve gevoelens de maatschappelijke druk om niet angstig of verdrietig te mogen zijn, ervaren.

Hoe goed bedoeld dat de raad dan ook mag zijn “om ten alle tijde een happy smile en uitstraling te hebben – zeker in geval van customer facing - of zelfs eventjes te passen als dat niet echt mocht lukken”, geef jezelf en je PET de kans om gewoon te “zijn”. Authentiek. Het hoort bij het mens zijn, het leven. Trouwens, ook in professionele context wordt authenticiteit hoger gewaardeerd dan de plastic kunstmatige smile, een masker dat echte verbinding en begrip eerder in de weg staat dan bevordert.

Ook in mijn rollen als trainer en als coach, verkies ik authentiek te blijven. Het heeft al heel vaak tot wonderlijke dialogen en contacten geleid, met diepmenselijke verbinding. Zelfs zonder happy face.

* APE: Arousals can trigger Patterns with an Emotional response – Thinking brain (Human Givens) A PET: na de arousal, ruimte voor reflectie om op een andere manier te kunnen reageren